6 – 10 augustus 2012: Haus Maria Lindenberg
St. Peter
Verslag van Katja Brudermann
Centraal bij deze internationale bijeenkomst stonden de beschouwingen van George Balan, grondlegger van Musicosophia. Onder het motto “Muziek en de seizoenen van het leven” groepeerde hij een combinatie van muziekstukken, interviews met beroemde musici en eigen gedachten tot een lezingenreeks. Dat muziek in existentiële situaties, in de grensgebieden tussen leven en dood, een bijzondere uitdrukkingskracht heeft, was menigmaal voelbaar. Zoals de opvoering van het ballet “La Bayadere“ op 8 oktober 1992 in de Parijse opera onder leiding van Rudolf Nurejew. De 54-jarige Nurejew leidde de enscenering, ondanks dat hij in een vergevorderd stadium van de ziekte aids verkeerde. “Hij was fysiek zo zwak dat hij vaak alleen maar met zijn pink kon aanwijzen, hoe wij moesten dansen. En toch voelde het hele dansensemble aan: er was nog zo veel dat in hem was en wat hij doorgeven wilde. Ieder van ons deed zijn best voor hem”, zo herinnerde zich een van de danseressen in een interview. Vier maanden na de opvoering stierf de voorheen actieve danser.
In frappante tegenstelling daarmee vertoonde Arthur Rubinstein nog als late negentiger een vitaliteit en liefde voor het leven, die bij menige twintiger heel goed verborgen is.
En de begaafdheid van de Russische pianist Jewgeny Kissin blijkt incidenteel uit het vermogen reeds op jonge leeftijd spelend alle hoogten en diepten van het leven uit te drukken, ook als hij er in zijn eigen leven nog niet mee te maken had gehad.
De muzikale reis door de seizoenen van het leven benutte George Balan als kader waarbinnen hijzelf officieel afscheid nam van zijn actieve optreden in lezingen en zich terugtrok in de winter van zijn leven. In een terugblik op 83 jaren bracht hij zijn eigen leven in herinnering, waarvan drieëndertig sinds de oprichting in 1979 van Musicosophia. Hoe zeldzaam is het dat een mens al het wezenlijke dat hij in zijn leven heeft meegemaakt en aanschouwd, samenvattend in woorden en muziekstukken voordraagt? Wat George Balan de deelnemers van het 21e congres doorgegeven heeft, is meer waard dan goud.
Hij heeft het luisteren als kunst begrepen en als zodanig ontwikkeld en in praktijk gebracht. Het ligt in de ware aard der dingen dat een meester van zulk een stille kunst in de openbaarheid minder bekend is als bijv. dirigent Leonard Bernstein of pianist Lang Lang, die zich openbaart als “de Michael Jackson van de klassiek muziek”. Meer nog dan de woorden heeft de ontmoeting met de mens George Balan diepe indruk op mij gemaakt. Hij straalt een stille vrede uit, met het leven zoals het is, met al haar schoonheden en al haar onpeilbare diepten.
Muziek is een prachtige taal, die het volledige scala aan menselijke emoties zeer goed kan uitdrukken. Muziek kan verstrikt raken in drama en in diepten tuimelen, de dood naderen, en misschien zelfs een glimp daaraan voorbij opvangen. En ze blijft toch onbezorgd en vrij. Met schijnbaar gemak en in een paar maten kan ze zich bewegen vanuit de diepste diepten naar de hoogte, dissonanten in harmonieën oplossen, angst en wanhoop omzetten in innerlijke vrede. Deze vrijheid, die niet altijd karakteristiek is voor menselijke woorden en gedachten, kan menige zware beproeving minder angstaanjagend maken. Deze magie heb ik in deze dagen in de muziek ontdekt.
Helemaal zonder een blik te werpen op de praktische dingen van het leven en het kader van het evenement kan het verslag vervolgens toch niet eindigen…
Het Haus Maria Lindenberg 2 km hoger gelegen dan St. Peter bood een fantastisch decor. Ook het weer toonde zich van zijn beste kant, zodat de 60 deelnemers de pauzes op het terras voor de congreszaal in een “Schwarzwald” – zomerzon konden doorbrengen. Dat ik daar, op een picknicktafel met uitzicht op de door Gustav Mahler bezongen prachtige aarde korte shiatsu- massages mocht geven was, in ieder geval voor mezelf, een goede onderbreking van alle ernstige thema’s van de dag, en ik hoop ook voor mijn “cliënten”. Naast de lezingen van George Balan bleef er natuurlijk nog wat tijd over om in een snelle doorloop te luisteren naar het bij dit actuele thema verplichte nummer van de “Vier Jaargetijden” van Antonio Vivaldi met behulp van de Musicosophia-methode.
Hoogtepunten waren zeker de beide avondconcerten, dinsdag met Mario Closca aan de piano en de tenor Andras Chiriluc; donderdag werd Mario Closca door zijn broer Lucian Closca op de viool begeleid. Enige bezoekers uit St. Peter en omgeving kwamen op beide dagen als gasten erbij en beleefden naast prachtige, bont samengestelde muziek ook een eerste inkijk in de werking van Musicosophia. Met staande ovaties werden de musici gehuldigd en om en toegift gevraagd (die er natuurlijk ook kwam).
Zelfs al doet de Lindenberg zijn naam als berg alle eer aan, toch schenen mij de dagen daar meer als een eiland, volledig los van het dagelijks leven. In overeenstemming daarmee was mijn weg terug naar de schrijftafel ook een kleine mentale zeereis, met een paar stormen en onderschatte afstanden. Of de reis de moeite waard is geweest (die voor mij overigens slechts 5 fietskilometers ver was), leze men in en tussen de geschreven regels na…
Comments are closed.